– संघर्ष पन्त
नेपालमा युवाहरूले अवसर पार्इराखेका छैनन् । आम-मानिस आफ्ना सन्तानलाई कुनै न कुनै बाहानामा विदेश पठाउन चाहन्छन् । यहाँको राजनीतिक परिस्थिति, अवसरको खोजी तथा आफ्नो जीवनलाई सरल र सहज बनाउनका लागि जतिसुकै दुःख गर्नुपरे तापनि मानिसहरू विदेशिन बाध्य छन् ।

प्रिय पाठक !
तपार्इं पनि आफ्ना सन्तान विदेशिएर आफ्नो श्रम अन्यत्रै बेचेको हेर्न चाहनु हुन्छ त ? तर, २६ वर्षीय एक युवक तपार्इको चिन्तनलाई चुनौती दिँदैछन् । जसलाई जुनसुकै देशको भिजा लगाउन र उतै आफ्नो उत्कृष्ट जीवन-यापन गर्न सक्ने अवसरहरू प्रसस्त थिए । पछिल्लो समय तपार्इंहरूले धेरै पटक सुनेको नाम हो, दिवस खनिया । जसले स्वदेशमा केहीँ छैन भन्नुहुन्छ नि, दिवसको कहानी साँच्चिकै लोभलाग्दो ठान्नुहुनेछ । दिवसले आफ्नो आकांक्षाको क्षितिज यति तन्काए कि, युवाहरूका उदाहरणीय पात्र उनले आफ्नै व्यावसायमार्फत् धेरैलाई रोजगारीको अवसर सृजना गरे ।

कुनैबेला आफ्नो क्षमता प्रस्तुत गर्दै प्रविधिको क्षेत्रबाट विश्वका सम्पूर्ण प्रतिस्पर्धीलाई पछाडि पार्दै अन्तर्राष्ट्रिय आर्इटी अवार्डमार्फत नेपालको नाम विश्व सामु चिनाएका उनी अहिले एक सफल युवा अभियन्ताका रूपमा सक्रिय छन् । उनको त्यो बेलाको प्रेरणादायी अंग्रेजी अन्तर्वार्ता अहिले पनि बेला–बेलामा सीएनएनबाट प्रशारण हुने गर्दछ ।

लम्जुङमा जन्मिएर सानो उमेरमा नै आफ्नो परिवारका सदस्यहरू बुबा, आमा र दार्इसहित काठमाडाैं बसार्इ सरेका उनलाई काठमाडौं आएपछि नै अनेक अनौठा कुराले नयाँ अनुभव मिल्यो । कम उमेरमै उनले गरेका परिवर्तनका कामहरू र विश्वस्तरमा परिचित उनको व्यक्तित्व, रुची र साहश साँच्चिकै अनुकरणीय छ ।

धेरैले उनलाई ‘कच्चा उमेर’को भनी अहिले नै परिपक्व नभएको टिप्पणी गर्छन् । तर, उनी यस्तो टिप्पणी अस्वीकार गर्छन् । जुनसुकै क्षेत्रमा उमेरभन्दा पनि क्षमता र दक्षता महत्वपूर्ण ठान्छन् । ‘यदि म सक्षम छु भने मेरो उमेरले केही फरक पार्छ र ?’, उनको तर्क छ, ‘कुनै जिम्मेवारी बहन गर्न मानिसको उमेरले महत्व राख्छ कि उसको सोचाईले । यदि उमेरले महत्व राख्ने हो भने कसैले मलाई भनिदियोस् ठीक उमेर कति हो ?’

निरन्तर सफल :
सानैदेखि नेतृत्व गर्ने उनको स्वभाव थियो । साना समूहको पनि अगुवा बन्थे उनी । वागमती सफार्इ अभियानको बहस सुरु गर्नेदेखि युवाहरूलाई नेतृत्व विकास गर्नुका साथै विभिन्न सङ्घसंस्थाको निमन्त्रणामा देशभर आफ्ना अनुभव साट्ने अभियानमा समेत लागे दिवस ।
सन् २०१२ मा अन्तर्राष्ट्रिय अवार्ड जितेसँगै नेपालमा उनको जीवनका धेरै ढोकाहरू खुले । सन् २०१२ मा नै उनले युवाहरूलाई एकीकृत गरी परिवर्तनको क्षेत्रमा काम गर्नका लागि “साथी अभियान” नामक युथ अर्गनाइजेशन खोलेर त्यसको नेतृत्व गर्न थाले । त्यससँगै सोही वर्ष वर्ल्ड युथ सोसाइटीले उनलाई महासचिवको जिम्मेवारीसमेत प्रदान गर्‍यो र दिवस सार्वजनिक बहसमा सक्रिय भए ।

सन् २०१३ मा यूएनद्वारा आयोजित एक प्रतिस्थित सेमिनार “वोर्ल्ड युथ कन्फ्रेन्स्”मा विश्वकै सबैभन्दा कान्छो सहभागिका रूपमा दिवसले सहभागी हुने अवसर पाए । यो उनको सक्रियताकै शिलशिला थियो । उक्त सेमिनारमा उनले प्रस्तुत गरेको कार्यपत्र सबैभन्दा उत्कृष्ट बन्न सफल भयो र साउथ एशियाका लागि उनी युथ पिस एम्बेस्डर घोषणा भए त्यसका साथै यूएनको नेपाल कार्यालयमा उनलाई युवा प्रोजेक्ट निर्देशकका रूपमा एक वर्षका लागि जिम्मेवारी दिइयो । साेही क्रममा उनी युवा अधिकारका विषयमा सक्रिय भएर बहस गर्थे । यही क्रममा उनले अन्य धेरै अभियन्ताहरूलाई हातमा लिएर वागमती सफार्इ अभियानबारे बहसको सुरुवात गरे जुन प्रोजेक्टमा अहिले पनि सरकारी स्तरबाट नै काम भर्इरहेको छ ।

सन् २०१४ मा अष्ट्रेलियन एम्बेसीले उनलाई युवा एम्बेस्डरका रूपमा नियुक्त गर्‍यो र यही क्रममा उनको भेट विभिन्न देशका एम्बेस्डर तथा विदेशी नियोगका अधिकारीहरूसँग हुन थाल्यो र उनले विभिन्न संस्थाहरूको सहयोगमा युवासम्बन्धी कार्यक्रमहरूलाई देशब्यापी रूपमा विस्तार गर्ने अभियानमा लागे ।

यसै क्रममा सायद उनका कामहरूलाई बिफल पार्न केही समूह लागि पर्‍यो र राजनीतिक आँडमा उनीमाथि नै विभिन्न अवरोधहरू श्रृजना गर्ने खेलहरू सुरु हुन थाल्यो । राजनितिको आँडमा उनले गर्दै आएका अभियानमाथि नै अन्कुस लगाउने परिस्थिति श्रृजना हुन पुग्यो । तर, त्यो अवरोध र कठिन परिस्थिति नै उनका लागि स्वदेशमै बसेर केही गर्नुपर्छ भन्ने सोचको एउटा टर्निङ प्वार्इन्ट हुन पुग्यो ।

सन् २०१५ मा उनी आफैँ केही गर्नुपर्छ र स्वदेशमा नै अब आफ्नो भविश्य सुनिश्चित गर्नुपर्छ भन्ने सोचेर “सफ्ट टेक” नामक आर्इटी कम्पनी सञ्चालनमा ल्याए । र, उक्त कम्पनीमार्फत उनले लगभग १५ जना युवाका लागि काम गर्ने प्लेटफर्मको श्रृजना गरे । त्यसै वर्ष उनलाई आर्इसिटी युथ डेभलप्मेन्ट नामक कम्पनीले नेपाल निर्देशकका रूपमा समेत नियुक्त गर्‍यो । उनको काम थियो, प्रबिधिको विकासका लागि नेपाली युवाहरूको श्रृजनालाई एशियामा प्रबद्धन गर्ने । यसो हुँदा उनले आफ्नो कम्पनीका लागि समेत विदेशी कामहरू ल्याउन सफल भर्इरहेका थिए ।

सन् २०१५ मा नै इभेन्टको क्षेत्रमा समेत उनले हात हाले र स्थापना गरे “नेक्स्ट इभेन्ट” नामक कम्पनी, जसले सुरुमा नेपालमा हुने विदेशी कर्पोरेट इभेन्टहरूलाई व्यवस्थापन गर्ने गर्दथ्यो भने अहिले यो कम्पनीले विभिन्न ब्यूटी पेजेन्टका साथै अन्य कर्पोरेट इभेन्टहरू समेत गर्दै आइरहेको छ ।

यस बिचमा उनको कहानी कुनै हिन्दी फिल्मको भन्दा कम छैन । उनी भन्छन्, “सुन्दा र देख्दा जति सफलता देखिएको छ त्यो भित्रको संघर्ष र उत्तार चढाबहरू त्यति नै कहाली लाग्दो समेत छ । म पोजेटिभ र खुशीलाई मात्र लिन्छु अरू कुराहरूलाई पाठको रूपमा लिएर अगाडि बढी रहेको हुन्छु ।”

यतिधेरै सफताका पार्इला चुमेका दिवसको लक्ष्य फराकिलो छ । उनी सफलताका यी श्रृंखलाहरूसँग दङ्ग परेर बस्नुभन्दा पनि शिखरमा लैजान चाहन्छन् । त्यसो त अहिलेका नयाँ पुस्ताका युवाहरूका कार्यशैलीप्रति उनलाई चित्त बुझेको छैन । २१ औँ शताब्दीका युवा वर्ग अझै पनि सगरमाथा र बुद्धको देश भन्दै गर्व गरेर फेसबुकमा स्ट्याटस पोष्ट गरेरै समय बिताउन नहुने उनको तर्क छ । ‘आर्थिक पाटो सशक्त नभए सफलता दीगो हुन्न त्यसैले मैले आफूलाई अर्थसँग पनि जोड्ने प्रयास गरेको छु र अहिले आफ्ना सबै कामलाई एउटै छातामुनि राख्दै “द नेक्स्ट ग्रुप” नामक कम्पनी सञ्चालन गरी रहेको छु ।’

विभिन्न कार्यक्रम तथा सभा समारोहमा गइराख्नुपर्ने तथा विभिन्न मानिसहरू भेटी राख्नुपर्ने दिवसको मासिक खर्च आम युवाको भन्दा अलिक धेरै नै हुनेगर्छ । आफ्नो व्यावसायमार्फत नै उनले सबै आफ्ना आवश्यकता पूरा गरिरहेका छन् भने अहिले पनि उनी विभिन्न ठाउँहरूमा युवा प्रोत्साहनका लागि सक्रिय रूपमा विभिन्न कार्यक्रमहरूमा सहभागी हुँदै आइरहेका छन् ।

अबको योजना :
यो अवधिमा दिवसले यहाँको परिस्थिति र मानिसहरूको प्रवृत्तिकाे सामना भने धेरै नै गरेका छन् । कहिले काही उनलाई पनि विदेश गएर उतै सेटल हुने सोच नआएको भने हैन तर, उनलाई यहाँको अहिलेसम्मको सफलता चटक्क छाडेर जीवन जिरोबाट सुरु गर्न भने पटक्कै मन छैन ।
उनले यो पछिल्लो समयमा विभिन्न व्यावसायमा हात हाले । “सफ्ट टेक” एक सफल कम्पनीको रूपमा स्थापित समेत भयो र त्यसै कम्पनीबाट उनी वर्ष उत्कृष्ट सीर्इओमा समेत नोमिनेट भए । त्योसँगै उनले इभेन्ट्, रेष्टुरेन्ट क्षेत्रमा समेत हात हाल्न भ्याए । कति व्यावसाय सफल भए भने कति समय अनुकूल चल्न सकेनन् । अहिले आफ्ना सम्पूर्ण कम्पनीलाई एउटै छातामुनि राख्दै “द नेक्स्ट ग्रुप” को सीर्इओको रूपमा उनी अगाडि बढिरहेका छन् ।

राजनीतिको शिकारमा परेका उनलाई यहाँको राजनीति, नेतृत्व क्षमता र प्रवृत्ति परिवर्तन गर्न समेत धेरै मन छ । उनको राजनीतिक सपना पनि ठूलै छ । भन्छन्, ‘देशलाई हामीजस्ता युवाको खाँचो छ । पहिला आफूलाई पूर्ण रूपमा आत्मनिर्भर बनाएर अहिलेको राजनीतिक शैलीहरू परिवर्तन गराउने लक्ष्य छ । जनताको आधारभूत आवश्यकताको ग्यारेण्टी गर्ने र भ्रष्टाचार शून्यमा झार्ने तथा युवाहरूलाई स्वदेशमा नै काम गर्न सक्ने प्लेटफर्म श्रृजना गर्ने मेरो पहिलो लक्ष्य हो । यति मात्रै भयो भने पनि देश धेरै माथि जान्छ ।’

आम युवा रातारात धनी बन्न विदेशको बाटो नापिरहँदा दिवस चाहीँ नेपालमा नै आफ्ना सपनाहरू साकार पार्नका लागि टिकिरहेका छन् । सबै क्षेत्रका प्राय सबै वर्गका व्यक्तिहरूसँग राम्रो सम्बन्धमा रहेका दिवस युवा सशक्तिकरणमा सक्रिय रूपमा अगाडि बढिरहेका छन् । उनको यो कदम र प्रयास जो कोहीका लागि प्रेरणादायी बन्न सक्दछ ।

(यो लेख युथ आर्इकन दिवस खनियासँगको कुराकानी पछि बिधुसी राणाले तयार पारेकी थिइन् ।)